Phương pháp dạy học theo trạm là gì? Kỹ thuật và ví dụ

Bạn có thấy học sinh dễ chán khi ngồi nghe giảng suốt tiết? Muốn lớp học sôi động, học sinh chủ động hơn? Dạy học theo trạm chính là giải pháp: chia lớp thành nhiều “trạm” với nhiệm vụ khác nhau, học sinh luân chuyển, tự khám phá. Đây là phương pháp hiện đại, giúp tăng hứng thú và phù hợp cả trong môi trường online.

Bài viết về dạy học theo trạm được chia sẻ bởi đội ngũ Hifunnel – người đồng hành cùng giáo viên và nhà đào tạo trong hành trình dạy học online hiệu quả.

Dạy học theo trạm là gì?

Dạy học theo trạm (Station Learning) là phương pháp sư phạm hiện đại, trong đó giáo viên chia lớp thành nhiều vị trí gọi là “trạm học tập”. – mMỗi trạm gắn với một nhiệm vụ, kỹ năng hoặc dạng bài tập khác nhau. Thay vì ngồi yên một chỗ, học sinh sẽ luân phiên di chuyển qua các trạm, hoàn thành lần lượt từng nhiệm vụ và tự xây dựng kiến thức của mình.

Sơ đồ áp dụng phương pháp dạy học theo trạm

Ví dụ dạy học theo trạm, trong một tiết Toán:

• Trạm 1: Học sinh luyện giải đề trắc nghiệm để củng cố kỹ năng cơ bản.
• Trạm 2: Học sinh giải quyết các bài toán thực tế, rèn tư duy ứng dụng.
• Trạm 3: Học sinh tham gia trò chơi logic như Sudoku để kích thích tư duy sáng tạo.
  

Phương pháp giảng dạy theo trạm bắt nguồn từ một trường tiểu học ở Đức vào năm 1980. Điểm khác biệt của phương pháp này là giáo viên không phải “đứng lớp” giảng giải suốt buổi. Thay vào đó, họ đóng vai trò người thiết kế, quan sát và hướng dẫn khi cần. Học sinh trở thành trung tâm của quá trình học tập, vừa học, vừa làm, vừa hợp tác cùng bạn bè. Nhờ vậy, lớp học trở nên sinh động, năng động và hiệu quả hơn rất nhiều so với cách dạy truyền thống

Lợi ích và hạn chế của phương pháp dạy học theo trạm

Bạn có từng nghĩ, một tiết học có thể biến thành hành trình khám phá với nhiều “chặng dừng” thú vị? Thay vì ngồi nghe giảng một chiều, học sinh được luân phiên qua các trạm học tập, mỗi trạm là một trải nghiệm khác nhau: làm bài tập, thảo luận, hay tham gia trò chơi. Đây chính là tinh thần của dạy học theo trạm – phương pháp biến lớp học thành không gian chủ động, sáng tạo và giàu năng lượng, đặc biệt phù hợp trong dạy học online.

Lợi ích

• Tăng tính chủ động: Học sinh không còn thụ động nghe giảng, mà phải tự đọc tài liệu, thảo luận nhóm và tìm cách giải quyết nhiệm vụ tại từng trạm. Điều này giúp rèn luyện kỹ năng tự học – một kỹ năng thiết yếu trong thời đại số.
• Phân hóa học tập: Giáo viên có thể thiết kế nhiệm vụ theo nhiều cấp độ khác nhau. Nhóm học sinh giỏi làm nhiệm vụ nâng cao, nhóm trung bình tập trung vào kiến thức cơ bản. Nhờ đó, cùng một tiết học nhưng mọi đối tượng học sinh đều được “chạm” tới trình độ phù hợp.
• Tạo hứng thú và tăng tương tác: Hoạt động nhóm, trò chơi học tập, ứng dụng công nghệ (quiz, flashcard, Padlet…) khiến không khí lớp học trở nên sôi động hơn. Học sinh có cơ hội di chuyển, trao đổi, hợp tác, thay vì ngồi yên suốt 45 phút.
  

Hifunnel thực hiện Một khảo sát 100 học sinh tại một trường THCS ở Hà Nội cho thấy: 85% học sinh nhận xét học theo trạm giúp các em dễ hiểu bài và ghi nhớ lâu hơn so với cách nghe giảng truyền thống. Con số này phản ánh rõ ràng hiệu quả mà phương pháp mang lại.

Hạn chế

• Đòi hỏi chuẩn bị công phu: Giáo viên phải dành nhiều thời gian thiết kế tài liệu, phiếu học tập, kịch bản cho từng trạm. Nếu không chuẩn bị kỹ, giờ học dễ rơi vào tình trạng lộn xộn.
• Khó quản lý lớp đông: Với những lớp có trên 40 học sinh, việc chia nhóm, phân vai và giám sát các trạm có thể gây áp lực lớn cho giáo viên. Điều này đòi hỏi kỹ năng quản trị lớp học và sự hỗ trợ từ công cụ công nghệ.
• Thách thức trong môi trường online: Dạy học theo trạm trực tuyến cần kết hợp breakout room, quiz online hoặc Google Form. Nếu đường truyền Internet yếu, học sinh dễ bị gián đoạn, mất nhịp luân chuyển. Ngoài ra, giáo viên cần làm quen với các công cụ kỹ thuật số, nếu không sẽ khó kiểm soát hiệu quả.

Kĩ thuật dạy học theo trạm (offline & online)

Để dạy học theo trạm diễn ra suôn sẻ, giáo viên không thể chỉ chia nhóm ngẫu hứng hay đặt vài nhiệm vụ rời rạc. Bạn cần một quy trình bài bản, đảm bảo học sinh vừa hứng thú vừa đạt được mục tiêu bài học. Dưới đây là 5 bước cơ bản mà bất kỳ giáo viên nào cũng có thể áp dụng ngay, dù là trong lớp học truyền thống hay lớp online.

Giáo viên tổ chức dạy học theo trạm học sinh cùng thảo luận và luân phiên tham gia.

Quy trình 5 bước triển khai dạy học theo trạm

Bước 1: Xác định mục tiêu bài học
Trước tiên, giáo viên cần xác định rõ: học sinh cần nắm kiến thức, kỹ năng gì sau tiết học? Đây là “kim chỉ nam” để thiết kế nhiệm vụ cho từng trạm. 

Ví dụ: trong Toán, mục tiêu có thể là luyện kỹ năng giải phương trình bậc hai; trong Ngữ văn, có thể là rèn năng lực đọc hiểu và viết đoạn văn ngắn.

Bước 2: Thiết kế trạm học tập

Mỗi trạm phải có một nhiệm vụ cụ thể, phù hợp với mục tiêu chung. Các nhiệm vụ không được trùng lặp, để đảm bảo học sinh khi hoàn thành đủ trạm sẽ nắm kiến thức toàn diện. Giáo viên có thể kết hợp nhiều hình thức: bài tập giấy, trò chơi trực tuyến, thảo luận nhóm, hoặc làm sản phẩm nhỏ.

Bước 3: Phân nhóm học sinh

Lớp học được chia thành các nhóm nhỏ (4–6 học sinh/nhóm). Cách chia này vừa đảm bảo có sự tương tác, vừa tránh tình trạng một số em bị “bỏ rơi”. Với lớp học đông, có thể chia thành nhiều nhóm song song để tránh quá tải tại một trạm.

Bước 4: Luân chuyển qua các trạm

Giáo viên quy định thời gian rõ ràng cho mỗi trạm (7–10 phút tùy độ khó). Khi hết giờ, học sinh di chuyển sang trạm kế tiếp. Trong online, giáo viên có thể dùng tính năng breakout room trên Zoom/Meet, mỗi nhóm được phân vào một phòng riêng và luân chuyển theo lịch định sẵn.

Bước 5 Tổng kết & đánh giá

 Sau khi học sinh hoàn thành tất cả các trạm, giáo viên tổ chức phần tổng kết. Các nhóm chia sẻ kết quả, thảo luận, đối chiếu với nhau. Cuối cùng, giáo viên chốt kiến thức, bổ sung và giải thích những điểm khó. Đây là bước giúp học sinh “liên kết” các trải nghiệm lại thành một bức tranh hoàn chỉnh.

Checklist nhanh cho giáo viên

• Mỗi trạm phải gắn với một mục tiêu rõ ràng, không dàn trải.
• Chuẩn bị sẵn quiz, phiếu học tập, trò chơi nhỏ để kiểm tra nhanh mức độ hoàn thành.
• Đảm bảo học sinh được luân phiên trải nghiệm tất cả trạm, tránh trùng lặp.
• Trong lớp online: dùng breakout room trên Zoom/Meet để mô phỏng “trạm”, đồng thời theo dõi tiến độ qua Google Form hoặc LMS.

Ví dụ dạy học theo trạm theo môn học

Lý thuyết sẽ khó có ý nghĩa nếu không gắn với thực tiễn. Để thấy rõ hơn cách dạy học theo trạm vận hành, hãy cùng xem các ví dụ cụ thể trong từng môn học. Từ Toán, Ngữ văn cho tới Tiếng Anh, mỗi môn đều có thể thiết kế các trạm học tập độc đáo, giúp học sinh vừa củng cố kiến thức vừa phát triển kỹ năng toàn diện.

Môn Toán

• Trạm 1: Giải 10 bài toán trắc nghiệm
  Học sinh luyện tốc độ và độ chính xác, làm quen với dạng bài kiểm tra thường gặp. Giáo viên có thể chấm điểm nhanh bằng Google Form hoặc Kahoot để tiết kiệm thời gian.
• Trạm 2: Ứng dụng thực tế (bài toán chi tiêu gia đình)
  Nhóm học sinh cùng phân tích tình huống thực tế, ví dụ: “Một gia đình có ngân sách 10 triệu đồng, làm sao phân bổ hợp lý cho sinh hoạt, học phí, và tiết kiệm?”. Đây là cách rèn kỹ năng toán ứng dụng, kết nối kiến thức với đời sống.
• Trạm 3: Trò chơi logic Sudoku
  Trạm này giúp học sinh phát triển tư duy logic, kiên nhẫn và khả năng suy luận. Vừa học vừa chơi khiến tiết học bớt khô khan, đồng thời rèn luyện trí nhớ.

Môn Ngữ văn

• Trạm 1: Đọc hiểu văn bản (Google Form)
  Mỗi học sinh trả lời nhanh các câu hỏi trắc nghiệm liên quan đến đoạn văn bản. Kết quả hiển thị tức thì giúp giáo viên đánh giá mức độ hiểu bài.
• Trạm 2: Thảo luận nhân vật (Padlet)
  Học sinh thảo luận theo nhóm, chia sẻ cảm nhận về nhân vật chính. Công cụ Padlet cho phép đăng ý kiến trực tuyến, tạo thành “bức tường ý tưởng” sinh động.
• Trạm 3: Viết đoạn cảm nhận 150 chữ (Google Doc)
  Từng nhóm học sinh cùng viết đoạn văn ngắn, sau đó trình bày trước lớp. Đây là cơ hội rèn luyện kỹ năng viết súc tích, diễn đạt rõ ý, và phản biện từ bạn bè.

Môn Tiếng Anh

• Trạm 1: Nghe đoạn hội thoại, trả lời câu hỏi (quiz online)
  Rèn kỹ năng nghe hiểu, tập trung vào chi tiết như từ vựng, ngữ điệu.
• Trạm 2: Nói theo cặp (breakout room luyện speaking)
  Học sinh được chia thành cặp và luyện hội thoại trong breakout room. Giáo viên có thể tham gia từng phòng để hỗ trợ.
• Trạm 3: Đọc – tóm tắt ý chính
  Học sinh đọc một đoạn văn ngắn, sau đó viết lại bằng câu đơn giản. Cách này giúp rèn kỹ năng nắm bắt thông tin nhanh.
• Trạm 4: Viết đoạn hội thoại ngắn
  Các nhóm sáng tạo đoạn hội thoại mới dựa trên chủ đề cho trước, kết hợp vốn từ đã học. Đây là bước củng cố đồng thời kỹ năng viết và tư duy sáng tạo.

Với cách xoay vòng qua các trạm, chỉ trong một tiết học, học sinh Tiếng Anh đã luyện đủ 4 kỹ năng Nghe – Nói – Đọc – Viết. Không chỉ tiếp thu kiến thức, các em còn được trải nghiệm nhiều hình thức học tập, tránh nhàm chán và ghi nhớ sâu hơn.

So sánh dạy học theo trạm với các phương pháp khác

Mỗi phương pháp dạy học đều có điểm mạnh riêng, nhưng cũng tồn tại những hạn chế nhất định. Để hiểu rõ hơn ưu thế của dạy học theo trạm, hãy so sánh nó với một số phương pháp phổ biến như dạy học dự án, dạy học hợp tác và thuyết giảng truyền thống. Qua sự đối chiếu này, bạn sẽ thấy vì sao dạy học theo trạm ngày càng được nhiều giáo viên lựa chọn.

Tìm hiểu phương pháp dạy học theo trạm có gì đặc biệt

So với dạy học dự án

Dạy học dự án thường kéo dài nhiều buổi, yêu cầu học sinh nghiên cứu, thu thập tài liệu, thậm chí làm sản phẩm thực tế. Điều này phù hợp với mục tiêu dài hạn, nhưng khó áp dụng cho từng tiết học ngắn. Trong khi đó, dạy học theo trạm có thể triển khai ngay trong một tiết 45 phút, giúp giáo viên dễ dàng áp dụng mà không cần quỹ thời gian lớn.

So với dạy học hợp tác

Dạy học hợp tác khuyến khích học sinh làm việc nhóm cố định, cùng giải quyết một vấn đề xuyên suốt cả buổi. Cách này tăng cường tinh thần teamwork nhưng đôi khi dễ gây nhàm chán nếu thiếu đổi mới. Ngược lại, dạy học theo trạm tạo sự xoay vòng linh hoạt: mỗi nhóm sẽ lần lượt trải qua nhiều hoạt động, nhiều góc nhìn, nhờ đó giữ được sự mới mẻ và kích thích học tập.

So với thuyết giảng truyền thống

Trong cách dạy truyền thống, giáo viên là trung tâm, đứng lớp giảng giải, còn học sinh chỉ ghi chép và nghe thụ động. Với phương pháp theo trạm, vai trò thay đổi: giáo viên trở thành “người thiết kế và dẫn đường”, còn học sinh chủ động tìm tòi, trao đổi và thực hành. Chính sự dịch chuyển này làm cho tiết học sinh động hơn, tăng khả năng ghi nhớ và giúp học sinh phát triển kỹ năng tự học.

Công cụ hỗ trợ dạy học theo trạm online

Trong thời đại số, giáo viên không cần lo lắng về việc tổ chức hay giám sát các trạm học tập. Chỉ với vài công cụ quen thuộc, bạn đã có thể biến tiết học thành một “hành trình xoay vòng” sinh động.

• Zoom/Google Meet: Đây là một trong các phần mềm dạy học online phổ biến nhất. Bạn có thể tận dụng tính năng breakout room để chia nhóm, mỗi phòng là một “trạm học tập”. Giáo viên dễ dàng di chuyển giữa các phòng để quan sát, hỗ trợ và nhắc nhở học sinh.
• Google Form/Padlet: Google Form phù hợp để tạo câu hỏi trắc nghiệm, khảo sát nhanh ở từng trạm. Padlet lại giúp học sinh chia sẻ ý tưởng theo dạng “tường trực tuyến”, mỗi nhóm có thể đăng bài, bình luận và phản hồi lẫn nhau.
• Canva: Với Canva, giáo viên thiết kế sơ đồ trực quan cho toàn bộ “bản đồ trạm học tập”. Một hình ảnh đẹp mắt không chỉ giúp học sinh dễ hình dung hành trình, mà còn tăng sự hứng thú ngay từ đầu buổi học.

Đặc biệt: Hifunnel – Nền tảng kinh doanh tri thức hàng đầu Việt Nam.

Khác với các công cụ rời rạc, Hifunnel mang đến giải pháp all-in-one để triển khai dạy học theo trạm một cách chuyên nghiệp:

• LMS & Quiz: Gắn nhiệm vụ của từng trạm ngay trong hệ thống, đồng thời theo dõi tiến độ từng học sinh.
• Landing page khóa học: Học sinh chỉ cần đăng ký một lần, lập tức nhận “bản đồ trạm học tập” kèm tài nguyên trực tuyến.
• CRM & Email/SMS: Tự động nhắc nhở học sinh hoàn thành nhiệm vụ, gửi tài liệu bổ sung, thậm chí upsell khóa học mới.
• Thanh toán nội địa: Tích hợp MoMo, VNPAY, VietQR, giúp học sinh đóng học phí nhanh gọn, không gián đoạn quá trình học.

Với Hifunnel, giáo viên không còn phải xoay sở với hàng loạt công cụ nhỏ lẻ. Bạn chỉ cần tập trung vào giảng dạy và sáng tạo nội dung, còn mọi khâu quản lý, theo dõi và vận hành đều được hệ thống tự động hóa.

Học sinh làm việc nhóm theo lớp học trạm – cùng trao đổi và hoàn thành nhiệm vụ.

Kết luận

Dạy học theo trạm là minh chứng rõ ràng cho xu hướng lấy học sinh làm trung tâm trong giáo dục hiện đại. Bạn có thể áp dụng linh hoạt trong nhiều môn học và bối cảnh – từ lớp truyền thống cho đến lớp học online. 

Muốn dạy học theo trạm hiệu quả, ngoài ý tưởng, giáo viên còn rất cần một hệ thống quản lý đồng bộ. Đây chính là lúc cần đến một giải pháp toàn diện như Hifunnel – Nền tảng kinh doanh tri thức hàng đầu Việt Nam. 

Liên hệ ngay Hifunnel để trải nghiệm dùng thử miễn phí: 0588 093 888